Vuurwerkramp Enschede blijft na tien jaar vragen oproepen
George Marlet − 08/05/10
Tien jaar na de vuurwerkramp in Enschede werpt een getuigenverklaring nieuw licht op de zaak. Wat spookten vijf betrokkenen bij het bedrijf die ochtend uit op het terrein van SE Fireworks?
Een onverwachte getuigenverklaring kan de aanzet zijn voor duidelijkheid over de oorzaak van de vuurwerkramp in Enschede. Maar naar de motieven blijft het gissen.
Op zaterdag 13 mei 2000 ging de vuurwerkopslag van SE Fireworks de lucht in, met als gevolg 23 doden, bijna duizend gewonden en verwoesting van de omliggende woonwijk. Brandstichting door een onbekende gold tot nu toe als de meest waarschijnlijke oorzaak. Een familielid heeft echter verklaard dat die zaterdag vijf medewerkers op het bedrijfsterrein zijn geweest: SE Fireworks-directeur Willie Pater, zijn vrouw Marion, de broers André en Marco de Jong en klusjesman Hennie Kloppenborg. Vier van de vijf hebben dat categorisch ontkend en weigeren nu elk commentaar op de getuigenverklaring.
Het familielid, een zus van Marion, vindt dat ’de doofpot binnen mijn familie’ open moet. Ze zegt dat ze tot nu toe op advies van de advocaat van Pater heeft gezwegen, maar ’ik kan niet meer leven met dit geheim’. De regionale omroep RTV Oost heeft de zaak aan het rollen gebracht. Advocaat G. Meijers overweegt om tegen de zus een aanklacht wegens smaad in te dienen. Volgens Meijers zijn de alibi’s wel degelijk sluitend.
Voormalig rechercheur Jan Paalman noemt de verklaring van de zus ’consistent, betrouwbaar en uit eigen bevinding en waarneming’. De zus is donderdag gehoord door de politie Twente, die haar verklaring ’zeer serieus’ neemt. „Het is nu voor het eerst dat iemand uit de directe omgeving van de directeuren met informatie komt.” Het Openbaar Ministerie in Almelo bekijkt of de verklaring voldoende substantieel is om het onderzoek naar de vuurwerkramp te heropenen.
Willie Pater vierde op vrijdagavond 12 mei 2000 – vervroegd – zijn vijftigste verjaardag. Daar werd volgens de getuige besproken dat haar zus Marion de volgende dag naar SE Fireworks moest ’om papieren op te halen’ en dat Willie Pater zou meegaan ’want die moest daar nog aan het werk’. De broers De Jong zouden zaterdagmiddag bij het bedrijf een tekstbord (’HENK 70’) ophalen dat voor een jarige buurman was gemaakt.
De aanwezigheid van de vijf medewerkers op het terrein zou een aantal vragen beantwoorden. Getuigen hebben op 13 mei gezien dat om 14.45 uur op het terrein vuurpijlen werden afgestoken. In de werkbunker lagen afgekeurde vuurpijlen die Pater had gerepareerd. Mogelijk is daarvan een aantal afgestoken om te kijken of ze nog bruikbaar waren voor de verjaardag van buurman Henk.
Rond 15.00 uur werd de eerste brand bij SE Fireworks waargenomen en de brandweer gewaarschuwd. Door de geopende deur van een bunker schoten vuurpijlen onder zeecontainers tegenover het bunkercomplex. De containers (met een houten bodem) vatten vlam en zetten een kettingreactie in gang die om 15.34 uur leidde tot de ontploffing van het centrale bunkercomplex.
Een man die voldoet aan het signalement van Pater vluchtte van het bedrijf weg terwijl hij iets riep over ’ontploffing in vuurwerk’. Paters vrouw Marion gaf een buurtbewoonster bij wie ze had getelefoneerd het advies om weg te gaan ’want er liggen nog meer mortieren en er komt nog veel en veel meer’.
Er doen verschillende theorieën de ronde over de werkelijke reden dat op een vrije zaterdag bij SE Fireworks toch werd gewerkt. Pater en zijn vrouw zouden buiten medeweten van mededirecteur Rudi Bakker een eigen handel in vuurwerk drijven, waarbij ook de eigenaar van het bedrijf, Smallenbroek, betrokken zou zijn. Twee dagen voor de ramp waren bij het bedrijf dozen met vuurwerk afgeleverd die vervolgens werden ’verstopt’ in drie bunkers. Klusjesman Kloppenborg zou later hebben gezegd dat in twee of drie bunkers ’een soort bom’ zou zitten.
Als het OM besluit om het onderzoek te heropenen, is het de vraag of eventuele strafbare feiten inmiddels niet zijn verjaard. Voor ’dood door schuld’ geldt een verjaringstermijn van zes jaar. Is er sprake van dood door schuld als gevolg van roekeloos gedrag, dan verjaart het misdrijf pas na twaalf jaar. Directeur Pater heeft al een jaar gevangenisstraf gekregen (en inmiddels uitgezeten) vanwege illegale vuurwerkhandel en het overtreden van milieuvoorschriften.
Bron: Trouw
http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/nieuws/article/detail/1107900/2010/05/08/Vuurwerkramp-Enschede-blijft-na-tien-jaar-vragen-oproepen.dhtml