De Monitor Ooggetuige

[sylvius]

http://demonitor.ncrv.nl/de-monitor-ooggetuige/mei-2000-brandweermannen-bij-vuurwerkramp-in-enschede

De Monitor


Mei 2000 - Brandweermannen bij vuurwerkramp in Enschede
6 december 2015, 9:07 - Redactie De Monitor Ooggetuige

13 mei 2000 – Enkele uren na de vuurwerkramp in Enschede. Brandweermannen blazen even uit. Bij de ramp komen 23 mensen om het leven. Onder hen vier brandweermannen. Bijna 1000 mensen raken gewond. De explosies bij vuurwerkopslag S.E Fireworks hebben de hele wijk Roombeek weggevaagd en maken 1250 mensen dakloos. Het onderzoek naar de vuurwerkramp is al jaren omgeven door mysteries. De ware toedracht is nooit achterhaald.

De Monitor Ooggetuige zoekt voor een reconstructie de mensen op deze foto. Staat u er op of herkent u iemand? Deel uw verhaal en foto’s met ons! Mail naar demonitor.ooggetuige@kro-ncrv.nl of reageer via Facebook en Twitter.

Kettingreactie aan explosies

Op 13 mei 2000 rond 15.00 uur ‘s middags breekt op het werkterrein van pakhuis van S.E Fireworks brand uit. Op dat moment ligt daar ongeveer 900 kilo Chinees vuurwerk opgeslagen. De brandweer kan het vuur niet bedwingen en wanneer een derde container vlam vat, volgt een kettingreactie aan ontploffingen. De grootste explosie ontstaat wanneer de centrale bunker in brand vliegt. De knal is tot 60 kilometer ver te horen. Veel brandweerkorpsen reageren op eigen initiatief door de knallen en rookwolken die boven de stad uitstijgen. Ook vanuit Duitsland en de Randstad komen hulpdiensten aansnellen. De materiele schade wordt achteraf geschat op 454 miljoen euro.



Vuurwerkramp Enschede, beeldnummer 985737 - ANP Marcel Antonisse met ©.jpg

Kritiek op handhaving van de overheid

De vuurwerkramp leidt in Nederland tot onderzoek naar de regelgeving en handhaving op het gebied van vuurwerk en andere ontplofbare stoffen door rijk en gemeente. Er volgt veel kritiek op de handhavingsautoriteiten en de overheid. Die zouden te laks zijn en de straffen die worden opgelegd, te mager.

Rechtsgang & schuldigen

De rechtbank en het gerechtshof oordelen dat de twee eigenaren van S.E Fireworks, Rudi Bakker en Willie Pater zich schuldig hebben gemaakt aan het overtreden van milieuvoorschriften, illegale handel in vuurwerk en brand en ontploffing door schuld met de dood tot gevolg. Daarvoor zitten ze een half jaar in de gevangenis.

André de Vries wordt het zwaarst gestraft. Hij krijgt vijftien jaar cel wegens brandstichting, maar zit vervolgens 2,5 jaar onterecht vast. In hoger beroep wordt hij vrijgesproken wegens gebrek aan bewijs. Twee ex-rechercheurs menen bovendien dat er is gesjoemeld met het bewijs tegen De Vries. Hun onderzoek verdwijnt in de onderste bureaula omdat het felle kritiek levert op de handhavende overheid. Volgens rechercheur Jan Paalman wordt De Vries ‘geofferd’ om de schuld bij de overheid weg te houden. Die had volgens hem lessen moeten trekken uit de brand in Culemborg in 1991 en kunnen weten dat een vuurwerkopslag middenin een woonwijk niet veilig is.

Weduwen brandweermannen eisen opheldering

Bij de vuurwerkramp komen vier brandweermannen om het leven. Hun weduwen eisen 15 jaar na de ramp geheime rapportages op over het weggemoffelde rechercheonderzoek, maar ook verklaringen van enkele brandweermannen vlak na de ramp. Die zouden één dag na de ramp zijn opgenomen door een voormalige brandweerofficier. Politie en Justitie hebben lange tijd ontkend dat die verklaringen bestaan. Pas in 2010 heeft de voormalige leiding van het rechercheteam erkend dat die verklaringen er wel degelijk zijn. Deze getuigenverklaringen werpen wellicht een nieuwe blik op de rol van de brandweer tijdens het ontstaan van de ramp.

Update 8 december 2015 - Reactie nieuwsfotograaf Marcel Antonisse

MarcelAntonisseParis.jpg

Fotograaf Marcel Antonisse maakte de foto van de brandweermannen. Hij was die 13de mei snel ter plaatse, net nadat de reeks heftige explosies voorbij waren. De rampplek was lastig te bereiken, maar via Duitsland vond hij een omweg en kwam zo in het epi-centrum van de brandhaard terecht.

    “Met de auto ben ik over een fietspad gereden. Niemand die daar controleerde. Iedereen was druk bezig met de situatie onder controle krijgen. Uiteindelijk heb ik de auto bij een weiland geparkeerd en ben vanaf daar gaan lopen en toen stond ik daar ineens.”

‘Ze waren blij dat ik het moment vastlegde’

Antonisse schoot het beeld van de vijf brandweermannen net na het moment dat één van hun collega’s met een brandcard was afgevoerd.

    “Er kwam een man op mij aflopen en ik dacht, die komt vast zeggen dat ik hier geen foto’s mag maken, maar het was juist een aanmoediging. Ze waren blij dat ik het moment vastlegde.“

Hij maakte snel een paar foto’s van de gebeurtenis die zich daar voltrok. “Ik heb geloof ik alleen kort wat woorden gewisseld, maar niemand echt gesproken. Die brandweermannen hadden zich uit de naad gewerkt en waren kapot.”

In totaal was Antonisse die dag zeker 3 uur bezig om foto’s van de rampplek te nemen en ook de dagen er na. Hoelang hij precies op die plek foto’s heeft staan maken weet hij niet meer precies. “Bij rampsituaties verlies je vaak het besef van tijd”, vertelt de ervaren nieuwsfotograaf. “Maar het was niet lang. Misschien een half uur. We werden snel geëvacueerd want er stond een tank van Grolsch vol met chemicaliën op knallen. Die was oververhit geraakt omdat die vlak naast de wijk stond die in rook was opgegaan.”

[sylvius]

Op dat moment ligt daar ongeveer 900 kilo Chinees vuurwerk opgeslagen.

Terwijl er 158,5 ton evenementenvuurwerk mocht liggen 

[sylvius]

In totaal was Antonisse die dag zeker 3 uur bezig om foto’s van de rampplek te nemen en ook de dagen er na. Hoelang hij precies op die plek foto’s heeft staan maken weet hij niet meer precies. “Bij rampsituaties verlies je vaak het besef van tijd”, vertelt de ervaren nieuwsfotograaf. “Maar het was niet lang. Misschien een half uur. We werden snel geëvacueerd want er stond een tank van Grolsch vol met chemicaliën op knallen. Die was oververhit geraakt omdat die vlak naast de wijk stond die in rook was opgegaan.”

Hij moet de kluts behoorlijk zijn kwijt geweest  ...

Zou hij alle andere foto's hebben weggegooid?
Of zouden ze in beslag genomen zijn?

[sylvius]

http://www.rtvoost.nl/nieuws/default.aspx?nid=233074&cat=1&_ga=1.132209294.1697083407.1449777495

 Frank Terhorst • 5 uur geleden

De mannen die u ziet op deze foto zijn van de bedrijfsbrandweer van Akzo Nobel Hengelo. Ik weet zeker dat ze u daar verder kunnen helpen (ben daar zelf werkzaam geweest in die tijd en herken de foto).

[sylvius]

https://www.facebook.com/demonitorooggetuige/photos/ms.c.eJwzNDU1MDQ3NzKyMDUzNDQw0jOECJhaGFpYmpgYGAAAcMAGpQ~-~-.bps.a.1547021475543344.1073741830.1545572315688260/1550177228561102/?type=3&theater

Helmut Witte Der Feuerwehrmann mit den gelben Streifen an der Jacke kommt aus Deutschland. Ich kann ihn aber aufgrund der schlechten Auflösung nicht erkennen. Ich selbst war damals auch mit der Feuerwehr Alstätte in Enschede im Einsatz, der bis heute unvergessen ist.

[sylvius]

http://www.rtvoost.nl/nieuws/default.aspx?nid=233325&cat=1

KRO-NCRV: Brandweermannen op foto vuurwerkramp Enschede gevonden


De brandweermannen die gezocht werden door het KRO-NCRV programma De Monitor, zijn bekend. Een aantal heeft inmiddels zijn verhaal gedeeld met het programma.

Het KRO-NCRV programma De Monitor was vorige week naar aanleiding van een foto op zoek naar vijf brandweermannen die ten tijde van de vuurwerkramp even tot rust kwamen op de stoeprand. Ze deden een oproep op Facebook.

De vijf brandweermannen op de foto zijn van de bedrijfsbrandweer van AkzoNobel en Brandweercentrale Hengelo. Het gaat om Bas Reef, René van Tiel, Corrie Leussink, Husain Kuzu en een nog onbekende brandweerman. De namen zijn door meerdere bronnen bij de KRO-NCRV bevestigd.

[sylvius]

http://demonitor.ncrv.nl/de-monitor-ooggetuige/-brandweerhelden-enschede-gevonden

De vijf brandweermannen op de foto zijn van de bedrijfsbrandweer van AkzoNobel en Brandweercentrale Hengelo. Vlnr: Bas Reef, René van Tiel, [onbekend], Corrie Leussink en Husain Kuzu. De namen zijn door meerdere bronnen bij ons bevestigd en een aantal willen hun verhaal met ons delen.



Vuurwerksnippers op een klaarlichte zomerdag

“Ik zat in mijn tuin toen ik ineens een hele harde knal hoorde.” Bas Reef, manschap en chauffeur bij brandweer Hengelo woont aan de rand van Enschede en zag op deze mooie klaarlichte zomerdag de vuurwerksnippers letterlijk naar beneden dwarrelen. ‘Ik dacht eerst dat het onweer was, maar toen kreeg ik toch het idee dat er iets goed mis was.’ Op eigen gelegenheid snelde hij zich naar de brandweergarage waar mondjesmaat meerdere collega’s binnendruppelden die niet op hun pieper, maar op de knal hadden geanticipeerd. ‘Ze hadden het over vuurwerk, dat er ‘iets’ was geëxplodeerd en de brandweer van Nordhorn in Duitsland er al naartoe was.’ Reef wist op dat moment nog niets van een vuurwerkopslag in Enschede.

Serene stilte

‘Met de collega’s die er toen al waren zijn we maar alvast gaan rijden. We hadden nog geen idee hoe groot de ramp was.’ Maar de omvang en de impact werd bij aankomst al snel duidelijk. ‘Het eerste wat me opviel toen we arriveerden waren de grote betonbrokken waar het ijzer uitstak. Autoalarmen gingen af dus daarvan hebben we de kabels maar doorgeknipt. Je zag overal wel brandjes. We waren compleet sprakeloos. En tegelijkertijd heerste er een ongemakkelijke serene rust, je hoorde geen bus, geen kerkklokken, niets.’

‘Het was de hel op aarde’

Het team van Reef werkte als hulpverlener en ontruimde de buurt. ‘Het was een vreemde situatie. Ook omdat je normaal met je vaste ploeg uitrukt, maar nu waren er maar een paar van de brandweergarage in Hengelo bij. In Enschede werden we toen opgedeeld met andere korpsen.’ Zo belandde Reef in een team met de mannen van de bedrijfsbrandweer van AkzoNobel. André Spikkert staat niet op de foto, maar was één van hen. ‘Ik herinner me nog goed dat tijdens de rit naar Enschede niemand in de brandweerauto iets tegen elkaar heeft gezegd. Meestal wordt er wel een beetje gepraat en gespeculeerd over wat te verwachten, maar niemand zei iets.’ Ook Spikkert schrok van wat hij zag. ‘Her en der ontploften nog dingen. Je stond werkelijk aan de grond genageld. Het was de hel op aarde. Het leek wel een oorlogsgebied.’

‘Raar pand met losstaande containers’

Het team kwam ook op het binnenterrein van S.E Fireworks. Reef zag daar voor het eerst de vuurwerkopslag. Een ‘raar pand met losstaande containers eromheen’ beschrijft hij. ‘Een brandweerwagen stond daar nog verkoold op het terrein.’ De wagen was waarschijnlijk door één van de explosies in brand gevlogen. ‘Op dat moment werden er nog mensen vermist, dus dan ga je maar een beetje die brandslangen volgen tot je iets tegenkomt…’

Ammoniaktank stond op knappen

De foto die Marcel Antonisse nam, werd volgens Corrie Leussink genomen op de hoek van de Tollenstraat en de Roomweg. ‘Net na onze inzet om de Renbaanstraat te ontruimen’, weet de gepensioneerde brandweerman van AkzoNobel. ‘Vlak daarna moesten we ons terugtrekken omdat er een ammoniaktank van Grolsch op knappen stond.’ Veel wil Leussink niet over die ene dag kwijt. ‘Ik ben geen prater’, laat hij via de mail weten.

Uiteindelijk werd het team zelf ook geëvacueerd vanwege dat explosiegevaar. ‘Daarna hebben we eventjes om de wijk heengelopen. Dan komt er geen eind aan wat je ziet en schrik je wel’, vertelt de nu ook gepensioneerde Reef die dertig jaar bij de Hengelose brandweer werkte.

Verwerking

Spikkert heeft veel van de ramp bewaard om de gebeurtenis te verwerken. Zo bewaarde hij kranten en lijsten van alle gesprekken. ‘Ik ben blij dat ik wat heb kunnen betekenen, maar voor geen goud wil ik het nog een keer meemaken.’ Hij heeft de gebeurtenis inmiddels goed weten te verwerken. Net als Reef heeft hij weinig last gehad van de emotionele nawerking in tegenstelling tot andere collega’s. Reef: ‘Ik heb die dag nog afgemaakt, thuis gedoucht en toen ben ik naar mijn zomerhuisje in Friesland gereden. Alleen. Daar heb ik een goed glas bier gedronken.’ Als herdenking aan de ramp heeft hij thuis een gedicht en schilderij van Willem Wilmink en Ton Schulten aan de muur gehangen. ‘Zo is het mooi. Ik hoef de waarheid niet precies te weten. Ik kan er niets mee. Wel zou ik het interessant vinden als er toch nog iemand gestraft wordt.’

Spikkert hoopt nog wel dat de echte oorzaak van de ramp boven water komt. Eén van de brandweermannen die overleed bij de ramp was Theo Hesselink. ‘Van hem heb ik zelfs nog les van gehad’, vertelt Spikkert. Leussink zoekt voor zichzelf nog naar een manier om het af te sluiten. Daarvoor is hij op zoek naar kranten van de Telegraaf en het AD van 15 mei 2000. ‘Dat zou voor mij een heel mooi einde betekenen. Als ik in Enschede moet zijn loop ik nog altijd met een grote boog om de betreffende wijk heen. Dan krijg ik nog steeds klamme handjes

[sylvius]

De foto die Marcel Antonisse nam, werd volgens Corrie Leussink genomen op de hoek van de Tollenstraat en de Roomweg.

Volgens mij is het hoek Singel / Deurningerstraat.

[sylvius]

Het team kwam ook op het binnenterrein van S.E Fireworks. Reef zag daar voor het eerst de vuurwerkopslag. Een ‘raar pand met losstaande containers eromheen’ beschrijft hij

 

Het was na de grote explosie ...

[sylvius]

Kreeg ik toegestuurd:

[Fred Vos]

@ allen

Tegen Kerstmis is het ook voor mij weer tijd nemen tot bezinning over 'het licht' dat onvermijdelijk (terug)komt; dat wens ik voor eenieder!.

Uit de tekst van de weduwen van brandweerlieden die verklaringen zoeken:

Deze getuigenverklaringen werpen wellicht een nieuwe blik op de rol van de brandweer tijdens het ontstaan van de ramp.

blijkt, dat men kennelijk ook, bewust of onbewust, 'het licht van waarheid en inzicht' kan/wil verduisteren.

Het gaat bij deze en elk andere brandramp in het recente verleden immers om het verzwegen schandaal van de massaal ambtelijk plichtsverzuimende rol van 'de brandweertop' en het aan te sturen en op resultaat te controleren takenpakket door het gemeentebestuur in de vele jaren vooraf aan de ramp.  Dat was/is nooit de rol van de 'blussers'.

Cdt. Hüve bepaalde geheel zelf informeel beleid; in strijd met de (gemeentelijke) (model)wetgeving: gebruiksvergunningen voor industrie pas nadat zij een milieuvergunning aanvragen.
Precies in die procedure ging hij met pensioen. Toen gebeurde er.......niets meer! Niet eens een wettelijk verplicht regionaal brandweeradvies voor de milieuvergunning.

En zo geschiedde......en zo is het gekomen......dat ook Culemborg werd genegeerd.

'We dronken een glas......deden een plas......en alles bleef zoals het was!'

Proost!